Қиын кезде қолдаған халыққа риза

Жаңа күн

Қазаққа жиі алғыс айтатын этностың бірі – кәріс. Өйткені жергілікті тұрғындар 1937 жылы Қиыр Шығыстан депортацияланған оларды кеудеден итермей , бауырына басты. Қазір Атырау облысында қиырдан жер аударылған этностың 3 мыңға жуық өкілі бар.

«Тхониль» этномәдени орталығы­ның жетекшісі Людмила Лидің айтуы­на қарағанда, 88 жылдың ішінде бір­неше буын өмірге келген. Қариялар ба­қиға озып, олардың игілікті ісін, әсі­ре­се қазақ халқына құрметін жас­тар жал­ғастырып келеді. Кәрістер эт­но­мәдени орталықтың түрлі іс-шара­сында бас қосады. Ана тілінде ән айтып, ұлт­тық құндылықтарға қатысты салт-дәс­түр мен әдет-ғұрыптарды дәріптейді.

«Этномәдени орталықтың бас­тауында Қазақстанның құрметті құ­рылысшысы Алексей Тен, Еңбек Қызыл Ту, Құрмет белгісі ордендерінің ие­гері, егін суарушы Огай Но-Ок, физика-математика ғылымдарының докторы, академик Иван Пак секілді елімізге танымал аға буын өкілдері тұр. Орталықтың алғашқы жетекшісі Надежда Ким кәрістерді біріктіріп, белсенді мүшелерден кеңес құрды. Арнайы делегацияның құрамында Оңтүстік және Солтүстік Корея елде­ріне сапарлап келді. Кейін Мария Өтебаева-Цой апайымыз басқарған жылдары орталығымыз елімізге кеңі­нен танылды», дейді Людмила Ли.

Оның айтуынша, қазір орталықта ақсақалдар кеңесі бар. «Саранг» ақ­сақалдар хоры, қазақ және кәріс тілін оқытатын тобының, К-рор және би­шілер тобының мүшелері барлық іс-шараға белсене қатысады. Мәселен, «Саранг» хорының құрамындағы 19 әуесқой әнші репертуардағы әр тілдегі 20 әнді орындап жүр. Бұл хор Ақтау, Орал қалалары мен өңірдегі барлық ауданды концерттік бағдарламамен аралады.

«Елімізде түрлі этностың ұлттық салт-дәстүрін, тілі мен өнерін сақ­тауына, кейінгі ұрпаққа кеңінен насихаттауға баса көңіл бөлініп отыр. Мемлекеттің тарапынан осындай қолдау ұлттық құндылықтарымызды дәріптеуімізге кең жол ашты. Жыл сайын егін ору аяқталған соң «Чусок» мерекесін өткіземіз. Негізінен этностық мәдениетімізді жаңғыртуға жастардың санасына сіңіруге ұмтылып келеміз», дейді ол.

Л.Лидің пікірінше, кәрістер Алғыс айту күнін асыға күтеді. Өйткені кәрістер бұл күні қазақтың жарты наны мен бір құртын бөліп берген, мейірімділік танытқан кезін еске алады.

«Кәрістер алғаш табан тіреген мекені – Махамбет ауданындағы Бейбарыс ауылы. Бұл ауыл бұрын Чкалов аталған еді. Сол бір қиын ке­зеңді жадымыздан өшіре алмаймыз. Жастарға қазақ халқының соңғы нанын бөліп беріп, қамқорлық көрсеткенін ұдайы айтып отырамыз. Кәрістердің Қазақстанға жер аударылғанына 85 жыл толуына орай Бейбарыс ауылында «Қазақ халқына мың алғыс» мемориалдық ескерткішін орнаттық. Бұл – біздің қазақ халқына шынайы ризашылығымыздың белгісі. Ескерткіштегі алғысымыз үш тілде – қазақша, кәрісше және орысша жазылған», дейді Л.Ли.

Бейбарыс ауылындағы бір көшеге кәріс этносының өкілі Шин И Хённің есімі берілді. Өйткені ол жаңа мекенде бір бөлмесі бар бастауыш мектепті ашуға себепші болған екен. Кейін осындағы орта мектептің директоры, кейін кеңшардың төрағасы ретінде ауылдың көркеюіне, жергілікті тұрғындар мен кәрістердің достығына дәнекерлік танытты.

«Қазір кәрістер қазақ жерінде өсіп-өніп жатыр. Қазақтан қыз алып, қыз беріскен құда ретінде бірлігі жарас­ты. Қазақша сөйлейтін қандастарым көп. Мұның бәрі – қазаққа деген сыйластық пен құрметтің көрінісі», дейді Людмила Ли.

Атырау облысы