Өзбек өнерінің өрнектері

Жаңа күн

Өзбекстан мәдениеті мен өнерін дамыту қорының қолдауымен Өзбекстан ұлттық балетінің труппасы елордаға гастрольдік сапармен келіп, «Астана Опера» театры сахнасында өнер көрсетті. Талантты ұжым бас шаһар көрермендері назарына «Лазги. Жан мен махаббат биі» қойылымын ұсынды.

«Лазги. Жан мен махаббат биі» балеті би тілі арқылы өткенді һәм бүгін мен болашақты байланыстырып, көрерменді уақытқа саяхат жа­сауға жетелейді. Бірінші актіде іс-әрекет Жібек жолы аймағында өрбіп, мұнда жолаушылар әлсіреген әйелді кездестіреді. Жадап-жүдеген әйелге музыка жан бітіріп, оған жаңа өмір сыйлайды. Керуен басы бейтаныс әйелге ғашық болып, олардың махаббат хикая­сы ғаламат аңызға айналады. Екінші бөлімде оқиға қазіргі кезеңдегі музейде жалғасады, онда Махаббат есімді бойжеткен тарихи кейіпкерлердің бірінен өзін көреді. Бақсы оның өткенмен байланысын жандандырады, осылайша жәдігерлерге жан бітіп, эстетикаға толы әсем көрініс дәстүр мен бүгінгі заманның бірлігін бейнелейді. Үшінші актіде балет әлемнің қарқынды дамуы тақырыбын қозғап, өткен шақ, қазіргі кез бен болашақтың биде тоғысуы мәдени мұраны сақтау туралы ойға жетелейді. Финалда Жан мен Махаббат араға уақыт салып бірігеді, бұл – рухани негіз бен махаббаттың мәңгілік байланысын білдіреді, ал бидің өзі Өзбекстанның бай мәдениетінің көрінісіне айналады.

«Өзбекстан ұлттық балетінің «Астана Операдағы» гастролі – екі ел арасындағы мәдени ынтымақтастық аясындағы маңызды оқиға. Осынау тамаша шығармашылық ұжымды сахна­мызда қарсы алғанымызға қуаныш­тымыз. «Лазги. Жан мен махаббат биі» қойылымы дүниежүзі бойынша көрермендердің сүйіспеншілігін жау­лап үлгерді, осы ретте біздің көрер­мен­деріміз үшін де бұл спек­такльді тамашалау үлкен қуаныш. Мәдени ынты­мақ­тастығымыз келешекте де жал­ғасын тауып, Қазақстан мен Өзбек­­станның айтулы театрлық жобаларымен қуантады деген үміттемін», деп атап өтті «Астана Опера» дирекциясы.

Танымал неміс хореографы әрі балетмейстер Рауль Раймондо Ребек жасаған бұл спектакль ЮНЕСКО әлемнің материалдық емес мәдени мұрасының бөлігі ретінде таныған лазги көне халық биіне арналған. Сондай-ақ қойылыммен әйгілі суретшілер­дің халықаралық тобының басқа да мүшелері жұмыс істеді. Музыкалық сүйемелдеуді композитор Дэвидсон Джаконелло жазды, ал керемет декорациялар мен жарық эффектілерін жапондық көпқырлы суретші Йоко Сеяма құрастырды. Либретто мен хорео­графия авторы – белгілі сахна шебері, Бер­лин мемлекеттік операсының және Эссен­дегі Аалто театрының бұрынғы солисі, «Prix de Lausanne» сынды көптеген халық­аралық марапаттың иегері Рауль Рай­мондо Ребек. Әр жылдары ол әлем­дік балеттің аңызға айналған тұлға­лары – Морис Бежар, Рудольф Нуриев, Уильям Форсайтпен бірлесіп жұмыс істеді.

2021 жылы Ташкенттегі премьерасынан бастап Өзбекстан ұлттық балетінің спектаклі түрлі елдердегі көрермендердің жүрегін жаулады. Оның алғашқы халықаралық премьерасы «Dubai Opera» сахнасында өтті, одан кейін қойылым Түркия (Ыстанбұл, Бурса), Германия (Дортмунд), Франция (Париж) және Ресейде (Санкт-Петер­бург, Мәскеу) таныстырылды. 2024 жылы спектакль Бейжің, Баку және Лондонда зор жетістікпен өтті.